Thursday, September 14, 2017

14. september - MARTÝRIUMs-dagurin




Nú nærkast tann stóri ceremonielli sjálvpínudagurin hjá loysingar-sektini, sum altíð hevur verið sera trúgv móti symbolum og alskyns symbolpolitikki.
Í ár ætla teir so, at teir skullu vera ekstremt TÝDULIGIR í sínum ceremoni-tiltøkum.
Tað hevur leingi sitið ein symbol- og ceremoninevnd, sum skrivliga hevur tastað og intellektuelt jótrað seg gjøgnum eitt sera rúgvismikið idé-tilfar.
Nevndin hevur havt skiftandi limaskara, men tríggir av symbolistunum hava verið permanentir limir; nevniliga ígongdsetarin Rani Nolsøe, ceremonimeistarin tiirgir Kruse og superdidakturin Úlvsá.
Hesir eminentu tonkjarar hava sjáldan verið heilt samdir um nakað, men hinir nevndarlimirnir hava verið so frægir, at nevndar-fólk eru higartil ikki farin beinleiðis til hendurs.
Stríðið hevur verid principielt um, hvussu man skal eyðmerkja dagin: Skullu teir alsamt grenja um, at tað er so synd í teimum, ella skullu teir hovera um, at teir eru so nógv betri til alt enn danskarar.
Hetta er eitt relevant eksistentielt problem fyri smáar tonkjarar.
Skal ta vera tann triviella søguliga offur-rollan við sorgardámi, gremji-møtum og nationalari andakt allan dagin, ella skal man heldur velja ta meira heroisku rolluna, har man við menskari Tarzan-attitudu vísir, at man bæði kann knúska allar teir illavorðnu danskararnar og svína Danmark illa út við alskyns skemdarorðum úr tí Jonhardsku orðabókini.
Tað er beisk ósemja heilt upp í ovasta kvettsætið , har tann neyðstaddi floksleiðarin er farin í hugsi-boks, akkurát sum Amdi frá Tvind.
Tann verbala glímingin er nærmast endað við einum slagi av millumloysn, soleiðis at fólk bæði kunna gráta og festa.
Onkur uppskot eru tó heilt kveistraði av borðinum, m.a. tí tey vóru for konditións-krevjandi fyri ta heldur spinklu fysikkina hjá fleiri av teimum atletiskt ótrenaðu loysingar-fólkunum.
Her kunnu vit t.d. nevna ta vrakaða uppskotið frá Úlvsá, um, at ein fylking uppá 126 (t.e. 14x9) danskt tips-stuðlaðar patriotar úr Unga tjóðveldi skuldi renna sprongdar-renning líka úr Kirkjubø við føroyskum flaggi, kolsvørtum silkibandi um høvdið , grindaknívi og hvør sínum petti av múrinum heilt niðan til Kongaminnið, har teir síðani skuldu steina obeliskin við tí kavrotna Kirkjubíggjargrótinum. Hetta hildu fleiri symbolistar kortini ikki vera nóg originalt.
So var tað meira substansur í uppskotinum frá tí uppfinnsama Kruse:
Hann advokeraði spelkin fyri, at 14 tjóðveldismenn í morreyðum nýtøvdum koti, svørtum lærstuttum Bermuda-brókum, húðaskóm og hvalvákni saman við 9 tjóðveldiskonum í krunkasvartari bhurka skuldu dansa allan fyrrapartin niðri í Vágsbotni rundan um Nólsoyar Páll, meðan tey skiftivís venaðu seg um "FØROYAR" ella "kagaðu" upp í loft, meðan tey messandi skríggjaðu : "Sært tú fuglin HAR?" - Kringvarps-dreingirnir skuldu senda tiltakið "non-stop"!
Hetta interessanta uppskotið hjá Kruse var eisini felt eftir drúgva debatt.
Við stórum beiskleika samdust loysingar so endiliga um, at dagurin heldur skuldi markerast í sjálvum Løgtinginum, so teir kundu fáa tinglimir úr hinum flokkunum at varnast, hvussu raskir og uppfinnsamir teir eru.
Harafturat kundu teir lættliga fáa mikrofonjassarnar ´frá "republican service" niðan í Tingið at assistera við at útbreiða og kringvarpa, hvussu kreativur symbolflokkurin er.
Avgjørt var sostatt, at skráin blívur soljóðandi lutvíst eftir uppskrivt frá Rana og instruerað av Kruse:
Man skal fara sáttliga og diskret í holt við sjálvan morgindagin. Í samrád vid tað ovurfúsa útvarpið, skal poeturin og guitaristurin Steintórur spæla og syngja allar fosturlandssangirnar í Føroya fólks sangbók, inntil Tingið verður sett.
Avgjørt er, at Siri Steinberg, Anita á Fríðriksmørk, Katrin Kallsberg Kristina Háfoss og Bjørt Samuelsen vraka bhurka-plaggið og heldur møta demonstrativt elegantar í donskum klæðum, meðan allir teir mannligu loysingar-tinglimirnir skullu trína fram í reyðum klædningi við kritahvítari skjúrtu og slipsi. Vælklæddir føroyingar, UTTAN torvmold, tvístertur  tøð ella snik!!
Henda geniala "provokatiónin" er eitt sjálvstøðugt projekt, sum er úttonkt í Klakksvík av tí dynamiska uppfinnaranum Rana Nolsøe og skipað av Birgir Kruse.
- Men bíða nú.
Skjótt kemur róp í, tí soleiðis skal ikki vera! Men inn gjøgnum víðopnar tingdyr brýtur ein intellektuel fylking við ryggjamerkjum frá Setrinum, - tað er bandin við teimum   herðabreiðu tjóðbandalimunum  Carl Johan Jensen, Jonhardurin Mikkelsen og Sakarissa Zachariassen á odda, og teir fara eirindaleyst og ráir til verka og við sikrari hond skræða teir klæðini av bæði loysingum og loysing-gellum, og sí, tey eru als ikki brókaloysingar!
Nei. sum fuglurin Phønix opinberast undir teimum vemmiligu og alt for nossligu donsku klæðunum føroyskur uniformur hjá kvinnunum og torvatrølla-befongdur kotabúní hjá monnunum. Tað er sum gandur á tingi. Eingin mælir orð!

Øll hava verið vitni til eina einastandandi sjáldsama metamorfosu, sum aldrin fyrr hevur verið at sæð í nøkrum lóggávu-tingi norðan fyri Alpurnar, heldur ikki einum polskum!

Allir hinir prosaisku tinglimirnir standa sjálvandi rættiliga ovfarnir yvir íverksetingar-genialitetin hjá symbolflokkinum, men tað er slett ikki liðugt enn.
Kommunalt ískoyti
Fyri at hvessa og undirstrika symbolikkin er eisini hent nakað avgerandi hinumegin vegin, altso yviri á býráðnum, har tjóðveldið hevur ein aktivan bindiklubba sitandi, sum goggandi heldur hondina yvir og undir tí kroniskt gánandi kommunala kransakaku-figurinum,   tí alsamt gánandi frúnni  Onniku O.

Gellurnar í býráðnum vilja ikki standa aftan fyri symbolnevndina í spekulativari innovatión, so tær hava metaforiskt tikið sær inspiratión í síni egnu ambivalentu støðu sum "búrhønur" hjá Onniku, men nú skal Danmark altso eisini hava tað. Tað plagar at vera heilt  gratis at herja á danskarar.

So beint eftir ta skikkiligu "strippingina" av loysingarliðinum í tinginum, verða tær kommunalu tjóðveldis-damurnar við Balle-Gunnvør á odda bornar inn í Tingið, hvør í sinum jarnbúri. Men so skjótt sum tær eru komnar inn, herjar tann stálsetta Háfoss eftir avtalu á loysingar-búrini og brýtur lásið upp, so allar tær kommunalu hønurnar flagsa fegnar og fnisandi yvir á áhoyraraplássini sum relativt frælsir fuglar.

 Hetta er ein symbolikkur, sum sjálvt tann minst begávaði tjóðveldisveljarin kann forstanda.

Samstundis fortelur Háfoss, at hetta er ein tiltrongdur offensivur móti danskari kúging og fjøtrandi BLOKKI.  Rani N. gongur febrilskt millum áhoyrararnar við einum risastórum papmaché-blokki á bakinum, so eisini tey skilaveiku kunnu fata, at hann er við at hokna undir tí skendska danska blokkinum. Ranablokkur er designaður í íverksetingarhúsinum í síni tíð.

Hinir tingmenninir eru nú so bilsnir, at fleiri mugu troysta seg við bæði Panodil og kaffi. Summir mugu leska seg við sterkari løgi, men tað verður átalað av Reynatúgvu, sum hóttar við at slíta fundin, áðrenn hann er begyntur.  Túgvan rennur annars fjákut,  hálvvilst og euforisk runt; hon hevur síðani brókaloysingina ballað seg inn í eitt skrætt og hálvskitið føroyskt flagg hjá Unga tjóð veldi..

Men teir chokeraðu áhoyrarar og tingmenn, sum nú ætla sær til rýmingar verða heilt forfardir, tá ið teir knappliga varnast sjálva kulminatiónina av hesi provo-hending í  B. Krusu-regi.

Tað verður fulkomuliga kvirt, tí inn eftir gólvinum verður nú borin ein fulkomuliga ókenniligur figurur í gullstóli. Hann er vavdur og surraður inn í eitt risastórt kopi av Seyðabrævinum, fyrstu útgávuna av "14. september", dópsattestina hjá Trónda í Gøtu, undirskrivað av Sigmundi B., Magna Charta, flokksskránna hjá symbolflokkinum, ókannaði skjøl, krógvaði skjøl, fyrstu stavingarbókina hjá Erlendi Paturssyni, fleiri tons av fiskivinnubroytingaruppskotum og so síðst, men ikki minst stjórnarskipanaruppskotið í beskednum 71 eintøkum, eftirsum tað eru liðin akkurát  so nógv ár, síðani tað stóra martýriið í 1946.
Ei undir í, um bæði Tinganes, Løgtingið, fiskimenn og reiðarar eru við at drukna í pappíri, tá ið bara ein politikari er komin at síggja so pappírskvaldur út eftir bara hálva setu í landsgonguni..

Við tað, at gullstóla-figururin hevur eina symbolska hýsu hangandi um hálsin, blívur hann skjótt identificeraður sum okkara hektiski fiskaministari. Eitt spjaldur er eisini. har á stendur, at tað verður skjótt atlantisk AUKTIÓN, har ALT verður selt til SPOTT-prís.

Upprunaliga ætlanin var, at hann skuldi sita undir løgmanni, men eingin rúmast í fanginum hjá fiskaministaranum fyri berum pappíri, og løgmaður hevur slitið seg leysan og gongur sjálvur niðan í Tingið.

Henda entré fær moderatar lógvabrestir, og bæði andstøða og samgongan forstanda væl symbolikkin.

Fiskaministarin sær ekstatiskur út, meðan hann við skelvandi patos grælar  úr pappírsrúgvuni og citerar ein stóran part av sjey-tabellini uttanat, næstan feilfrítt, sjálvt um Háfoss noyðist at sufflera hann eitt sindur, tí akkurát tí tabellini hevur hon eisini góða  hylling á

Fiskaministarin hevur henda 14/9 valt at smoyggja seg í offur-rolluna, heldur enn ta vanligu gorrandi og aggressivu  attituduna, og hann hevur tí kravt, at hann sleppur at sita og bíta negl á einum fakir-bretti við donskum seymum í, so leingi tingfundurin varar

Hetta verður eftirlíkað  sorgblídliga av partamonnum.
Nachspiel
Eftir tingsetanina, verður nachspiel hjá loysingum uppi í Dansifrøi, har teir ætla at smáfesta og hátiðarhalda sorgina um tann fjúrtanda september! Bara serbarar hátíðarhalda eitt tap líka so eldhugaðir sum teir føroysku symbolmenninir. Serbarar hava tó Munin, tí teir halda eitt tap móti turkum í 1387, og tí ætla menn at bjóða serbingum til veitslu  í næsta ár, tá ið teir ætla at krevja, at 14. september verður frídagur, kanska heiligdagur. Annars mugu sambandsfólk sperrast inni allan sorgardagin.

Magni Arge, sum nýliga hevur sungið í Japan, hevur lovað at undirhalda loysingum og loysing-gellum. Hann sigst p.t. at liggja millum teir ovastu á teimum japonsku hitlistunum við "Eins og áarstreymur rennur.."., so fólk eru spent sum til jólahald. Tað stóra PARANOIA-sangkórið er ikki við í ár, tí tey flestu eru blivin so búgvin, at tey hava meldað seg út úr sektini og eru blivin sambandsfólk. Fleiri  hava  fingið bil, børn og bankalán, og so heldur spølni uppat hjá teimum allarflestu.

 Magni verður tí einsamallur, men  fer eisini at fortelja eini tárandi fjøld, hvussu tungt tað er at skulla arbeiða í tveimum lóggevandi tingum í senn.

Tessvegna fer hann  á absolutt óforstáiligum gøtudonskum at syngja    tann sentimentala sangin hjá Jeppe Åkjær: "Jeg bærer med smil min byrde" saman við Balle-Gunnvør og Anitu Fr.berg.

Annars verður eisini eitt sindur av meira  seriøsum innihaldi.  T.d. hevur Jonhardur Mikkelsen saman við Birgir Kruse og Úlvsá lagt fram eitt uppskot um, at Danmark verður heilt strikað í einum komandi geografiskum atlassi, meðan Ísland, Serbien, Grønland og Baskaralandið fáa hvør sínar heilar tvær síður í atlassinum.

Úlvsá hevur eisini ein passus, har hann skjýtur upp, at danskt verður útruddað í øllum skúlum, meðan baskiskt mál verður obligatoriskt frá barnahava-aldri. Hann svermar sjálvur nógv fyri baskiskum, tí teir hava tað allarelsta málið í Europa og eru kanska málsliga skyldir við neanderthalararnar. Tað átti filosofiskt at verið ein eklatantur fyrimunur hjá loysingum.

Annars sleppa fólk at gumla spikbitar, sutla garnatálg og tyggja turra hýsu, meðan tey smákvøða um gólvid, uttan knív og gafful ella stólar tí - tað er alt for danskt!

Øll rópa standandi hurrá fyri Føroyum, Íslandi, Andorra og Baskaralandinum. Eisini minnast tey Che Guevara, Djengis Khan, Erlend Patursson, Trónda í Gøtu,  Lumumba og Kálv Lítla.

Tað blívur altíð eitt sindur av misstemningi, sum t.d. tað, at ein fullur eysturoyingur villist inn og postulerar, at Tróndur í Gøtu var pedofilur, og taðskuldi vera  tí, at hann dragsaði Sigmund og Tóra norður til Gøtu.
Slíkir ljósasløkkjarar  verða við harð ari og brutalari hond beindir á dyr, sjálvt um teir eru heiðurslimir í symbolflokkinum.
So eru tað teir afturvendandi smáligu perfektionistarnir, sum rópa, hví man ikki sorgarheldur tann 18. september, tá ið  terroristar vildu spreingja okkara parlament. Slíkir søgu-pedantar verða sjálvandi tiknir við fastleika, kneplaðir og sparkaðir á dyr út til partisanarnar úr Unga tjódveldið, sum kollektivt smyrja teir  av.

Katrin lækni og megin-loysingur fer saman við Anitu á Fríðriksmørk at standa fyri einum feministiskum innslagi, har tær fara at causera hálvanannan tíma um, HVÌ DANSKAR KVINNUR EINKI DUGA & EINKI NYTTA.  Hetta er eitt mál, tær hava arbeitt leingi við, og tá ið tær tríva í evnið,  er altíð onkur kværulantur, sum ikki heldur seg hava forstaðið teirra belæring. Tá plaga tær oftast  at enda fyrilesturin við at postulera, at so mikið  vita tær. at eingin donsk kona dugir at binda, eingin dugir at baka, eingin dugir at syngja og danskar ommur seru egoistar, tí tær ferðast í staðin fyri at passa síni ommubørn. Tì MUGU VIT  sjálvsagt  HAVA LOYSING!

Kvøldið endar við føroyskum dansi, har formaðurin í Unga tjóðveldi skipar "Nú eru kvøldini myrk og long". Aftaná koma Carl Johan Jensen og Jonhardur, sum annars ikki plaga at skipa út á gólvið og kvøða "Geipatátt".

Carl Johan hevur debuterað sum skipari á vertshúsinum "Delerium tremens" niðri í Bruxelles, so hann er væl fyrireikaður. Teir hava lært seg niðurlagið og ikki so fá ørindi. Aftaná dansin lovprísar skaldið hesum ómissiliga kulturskatti, sum allir føroyingar eiga at brúka hvønn dag, serliga tá ið teir arbeiða sum appendix í diplomatiskari tænastu .

Kvøldið endar við, at Siri Stenberg lesur úr bókmentasøguni hjá Árna Dahl og Høgni Hoydal lesur hart úr stjórnarskipanar-uppskotinum, inntil   tey flestu eru farin ella sovnaði.

Aftur ein ógloymiligur 14. september!

Virgar T Dalsgaard

No comments:

Post a Comment